NIÊN VỤ RƯỢU VANG CÓ THẬT SỰ QUAN TRỌNG, HAY CHỈ LÀ CHIÊU TRÒ TIẾP THỊ?

Liệu niên vụ có phải là yếu tố quyết định chất lượng của rượu vang, hay chỉ là một chiêu trò tiếp thị tinh vi để thu hút người mua?

Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao trên nhãn chai rượu vang luôn có một con số chỉ năm sản xuất? Liệu niên vụ có phải là yếu tố quyết định chất lượng của rượu vang, hay chỉ là một chiêu trò tiếp thị tinh vi để thu hút người mua?

Hãy cùng Don Vino khám phá sự thật về niên vụ rượu vang và khi nào bạn nên (hoặc không nên) quan tâm đến nó.

Niên vụ rượu vang là gì?

“Niên vụ” (vintage) trong rượu vang chỉ năm mà nho được thu hoạch và rượu được sản xuất. Đây là một yếu tố quan trọng giúp phản ánh điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng trong suốt năm đó.

“Theo thuật ngữ rượu vang, ‘niên vụ’ mang ý nghĩa là một bức ảnh chụp nhanh về điều kiện trồng nho của một năm cụ thể,” João Castro, sommelier tại Wild Honey – nhà hàng đạt sao Michelin trong khách sạn Sofitel St. James, London, chia sẻ.

Chai Fleischer Riesling AOP Vin d’Alsace 2017

Nhưng năm sản xuất không chỉ đơn giản là một con số trên nhãn chai. Nó thể hiện sự tương tác giữa thời tiết, đất đai và các yếu tố môi trường khác ảnh hưởng đến chất lượng của nho. “Một niên vụ tốt xuất hiện khi điều kiện thời tiết lý tưởng: khí hậu cân bằng, không có hiện tượng cực đoan và môi trường thuận lợi cho sự phát triển của nho,” Castro giải thích.

Khi nào niên vụ rượu vang quan trọng?

Năm sản xuất rượu hay năm thu hoạch nho có vai trò đặc biệt quan trọng khi bạn chọn mua những dòng rượu vang cao cấp hoặc rượu có tính sưu tầm.

“Khi bước vào thế giới của những chai rượu vang cao cấp hoặc đến từ các vùng sản xuất nổi tiếng, niên vụ có thể tạo ra sự khác biệt lớn về chất lượng và hương vị,” Shannon Coursey, Phó Chủ tịch Điều hành mảng Bán hàng và Tiếp thị tại Wilson Daniels, nhận định.

Thực tế, khí hậu thay đổi mỗi năm và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng rượu vang. Những vùng sản xuất danh tiếng như Burgundy (Pháp), Napa Valley (Mỹ) hay Piedmont (Ý) đặc biệt chịu ảnh hưởng bởi sự thay đổi niên vụ.

Chai Barolo Marchesi di Barolo Riserva DOCG 1988

Ví dụ, trong những năm có điều kiện thời tiết lý tưởng, rượu vang từ Burgundy sẽ có sự cân bằng tuyệt vời giữa axit và tannin, tạo nên hương vị tinh tế và khả năng ủ lâu dài. Trong khi đó, một niên vụ khắc nghiệt với quá nhiều mưa hoặc nắng nóng sẽ tạo ra những chai rượu có cấu trúc yếu hơn hoặc mất đi sự hài hòa vốn có.

Ngoài ra, đối với những người yêu thích rượu vang lâu năm, các bảng xếp hạng niên vụ (vintage chart) được xây dựng từ đánh giá của chuyên gia và nhà phê bình rượu vang có thể giúp xác định đâu là những năm tốt nhất để mua và thưởng thức.

Khi nào niên vụ không quá quan trọng?

Không phải loại rượu vang nào cũng cần phải ủ lâu năm. Đối với những chai rượu vang sản xuất để uống ngay, niên vụ không còn là yếu tố then chốt.

Những dòng rượu vang phổ biến, được sản xuất hàng loạt thường có hương vị đồng nhất giữa các năm. Điều này là do các nhà sản xuất đã áp dụng những kỹ thuật điều chỉnh trong quá trình sản xuất, chẳng hạn như:

• Thêm đường hoặc axit để cân bằng hương vị.
• Sử dụng gỗ sồi dạng chips để tạo hương vị đặc trưng.
• Bổ sung chất điều chỉnh màu sắc hoặc hương liệu để đảm bảo sản phẩm luôn có chất lượng ổn định.

“Các nhà sản xuất rượu vang có nhiều công cụ và kỹ thuật để bù đắp cho những điều kiện thời tiết không thuận lợi,” Castro cho biết. Điều này có nghĩa là những chai rượu vang phổ thông sẽ có hương vị gần như không thay đổi, bất kể niên vụ.

Do đó, nếu bạn chỉ tìm kiếm một chai rượu vang dễ uống, giá cả phải chăng để thưởng thức ngay, bạn không cần phải lo lắng quá nhiều về niên vụ.

Sự biến động của niên vụ có phải là điều xấu?

Không hẳn! Trên thực tế, sự thay đổi giữa các niên vụ là một phần thú vị của thế giới rượu vang.

Mỗi năm, thời tiết có thể thay đổi đáng kể—một mùa hè khô hạn hoặc một mùa mưa kéo dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng nho. Tuy nhiên, các nhà sản xuất rượu vang chất lượng cao luôn tìm cách thích nghi để tạo ra những chai rượu tốt nhất trong điều kiện có sẵn.

Một số chiến lược mà họ có thể áp dụng bao gồm:

• Điều chỉnh thời điểm thu hoạch để đạt được độ chín tối ưu của nho.
• Thay đổi phương pháp lên men, chẳng hạn như sử dụng nhiều hoặc ít hơn nho nguyên cành.
• Điều chỉnh quá trình ủ rượu, sử dụng thùng gỗ sồi hoặc thép không gỉ để tạo ra phong cách phù hợp nhất với niên vụ đó.

Ngoài ra, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ngày càng nhiều nhà sản xuất rượu vang phải tìm cách thích nghi để đảm bảo chất lượng rượu không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự thay đổi của thời tiết.

Làm thế nào để biết niên vụ nào ngon?

Để tìm hiểu về điều kiện niên vụ gần đây, bạn có thể tham khảo bảng xếp hạng niên vụ từ các nguồn đáng tin cậy như:

• Wine Spectator
• Robert Parker’s Wine Advocate
• Decanter

Ngoài ra, cách tốt nhất để đánh giá một chai rượu vang và niên vụ của nó chính là thử nếm, nghiên cứu, và lặp lại.

João Castro khuyến nghị: “Việc tham khảo bảng xếp hạng niên vụ hoặc nhận định từ chuyên gia sẽ rất hữu ích, đặc biệt khi bạn chọn mua rượu từ những vùng có sự biến động lớn giữa các niên vụ.”

Kết luận: Có nên quan tâm đến niên vụ không?

Câu trả lời là còn tùy thuộc vào loại rượu vang bạn chọn mua.

• Nếu bạn đang mua rượu vang cao cấp hoặc muốn sưu tầm rượu để ủ lâu năm, niên vụ rất quan trọng. Một niên vụ tốt có thể tạo ra sự khác biệt lớn về chất lượng và giá trị của rượu vang.
• Nếu bạn chỉ mua rượu vang để thưởng thức ngay, đặc biệt là những dòng rượu vang phổ thông, niên vụ không quá quan trọng vì các nhà sản xuất đã điều chỉnh để hương vị luôn ổn định.

Vậy lần tới khi bạn mua rượu vang, hãy cân nhắc xem liệu niên vụ có thực sự quan trọng đối với loại rượu bạn đang chọn hay không. Quan trọng nhất, hãy để vị giác của bạn quyết định!

*Nguồn: Does Your Wine’s Vintage Really Matter, or Is It Just a Marketing Ploy?